در گذشته ماوس‌های مکانیکی به شدت روی بورس بوده اما حالا اوضاع مقداری تفاوت پیدا کرده است. دیگر خبری از ماوس با یک قطعه‌ی فلزی یا پلاستیکی گرد در بخش انتهایی نیست؛ به این دلیل که دقت و به خصوص دوام و ماندگاری ماوس‌های مکانیکی بسیار پایین بود. در حال حاضر اگر قصد خرید ماوس را دارید، باید بین ماوس‌های اپتیکال و لیزری انتخاب کنید که کدام مورد، بهترین ماوس برای شما خواهد بود.

اگر به دنبال یک جواب خلاصه هستید، این باور وجود دارد که ماوس اپتیکال بهتر از یک ماوس لیزری است اما آیا این طرز فکر از لحاظ فنی و علمی واقعا درست است؟ در ادامه‌ به تفاوت موس اپتیکال و لیزری به طور مفصل می‌پردازیم.

نحوه کارکرد موس لیزری و اپتیکال

عبارت موس اپتیکال معمولا کاربر را به اشتباه می‌اندازد. اگر ما به دیکشنری رجوع کنیم، اپتیکال به معنای نور و علم مربوط به نور خواهد بود. ماجرا اینجاست هر سه مدل ماوس مکانیکی، اپتیکال و لیزری با استفاده از نور کار می‌کنند. این که چرا سه مدل ماوس داریم، به نحوه‌ی استفاده‌ی ماوس‌ها از نور برمی‌گردد که در مدل‌های مختلف، این عملکرد مقداری متفاوت است.

ماوس مکانیکی چطور کار می‌کند؟

ماوس مکانیکی این گونه کار می‌کند که آیا نور را در موقعیت به خصوصی شناسایی می‌کند یا خیر. در واقع این مدل ماوس دارای دو چرخنده‌ی کوچک است که یکی برای حرکت عمودی و دیگری برای حرکت افقی کاربرد دارد.

وقتی شما ماوس را حرکت می‌دهید، توپک پلاستیکی به دور چرخنده‌ی اصلی می‌چرخد. در واقع اگر شما ماوس را به صورت قطری تکان دهید، توپک پلاستیکی، هر دو چرخنده را می‌چرخاند.

هر چرخ دارای پره بوده و هر چرخ همچنین دارای یک پرتو نور است که از طریق پره‌ها پرتاب می‌شود. هنگامی که یک چرخ می‌چرخد، لحظه‌ای پرتو نور را مسدود می‌کند. وقتی پرتو نور مسدود می‌شود، ماوس تعیین می‌کند که روی کدام چرخ مسدود شده و سپس به کامپیوتر شما می‌گوید که نشانگر ماوس را به کدام سمت حرکت دهد.

شباهت‌های بین ماوس‌های اپتیکال و لیزری

با این که ماوس اپتیکال و لیزری از پدیده‌ی نور به شیوه‌های متفاوت استفاده می‌کنند، همچنان شباهت‌هایی بین دو مدل وجود دارد:

۱. تصویربرداری

آیا می‌دانستید که هر دو مدل ماوس لیزری و اپتیکال از جنبه‌ی ماهیت، شبیه به دوربین‌های ویدیویی هستند؟ هر ماوس دارای یک حسگر به اسم CMOS است. یک سنسور CMOS نور را شناسایی می‌کند؛ دقیقا همان تکنولورژی که قبلا برای دوربین‌های دیجیتال مورد استفاده قرار گرفت.

هنگامی که ماوس خود را حرکت می‌دهید، سنسور CMOS سطحی که ماوس را روی آن حرکت می‌دهید ثبت می‌کند. با ردیابی حرکت سطح، می‌توان تشخیص داد که ماوس را به کدام سمت حرکت می‌دهید.

اکثر سطوحی که روی آنها از موس خود استفاده می‌کنید کاملا صاف نیستند. به عنوان مثال، یک ماوس پد دارای بافت پارچه‌ای در هم تنیده است. این موضوع برای چشم انسان چندان قابل توجه نیست، اما اگر این موضوع را از طریق یک ذره بین بررسی کنید، واضح‌تر سطح را خواهید دید.

سایر سطوحی که از ماوس روی آنها استفاده می‌کنید، مانند میز یا دسکتاپ، نیز بافت منحصر به فردی دارند. حتی ممکن است خراش‌های کوچک یا تجمع گرد و غبار داشته باشند. از سایر شباهت‌ها در حیطه‌ی تصویربرداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ماوس‌ها، عکس‌ها با تعداد انبوهی مثل ۱۰۰۰ عکس به ازای هر ثانیه را ثبت می‌کنند.
• هر ماوس، یک عکس را در آن واحد بازبینی می‌کند تا ساختار سطح را شناسایی کند.
• ماوس، تصاویر پشت سر هم را مقایسه و تجزیه و تحلیل می‌کند که آیا این ویژگی‌ها، موقعیت خود را تغییر داده‌اند یا خیر.

اگر ویژگی‌های سطح به سمت چپ حرکت کرده‌اند، به این معنی است که ماوس خود را به سمت راست حرکت داده‌اید. ماوس به رایانه شما سیگنال می‌دهد که نشانگر ماوس باید به سمت راست حرکت کند. آیا ماوس کامپیوتر شما واقعا می‌تواند این تعداد تصویر را در یک ثانیه ضبط و پردازش کند؟ قطعا بله!

۲. روشنایی

حقیقت این است که ماوس‌‌های اپتیکال و لیزری واقعا نمی‌توانند بافت‌های سطح را تشخیص دهند. اما آنها الگوهای نور را تشخیص می‌دهند. هنگامی که ماوس خود را حرکت می‌دهید:

• ماوس شما یک نور را روی سطح می‌تاباند.
• نور از سطح منعکس می‌شود.
• حسگر CMOS انعکاس نور را دریافت می‌کند.

سطح ناهموار پد ماوس یا دسکتاپ شما به این معنی است که انعکاس نور با حرکت دادن آن در سراسر سطح، تغییرات جزئی خواهد داشت. ماوس شما واریانس نور منحصر به فرد هر تصویر را تجزیه و تحلیل کرده و سپس حرکت آن را از تصویری به تصویر دیگر ردیابی می‌کند.